Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/-ρια θα είναι σε θέση να:

• Γνωρίζει τις ανταγωνιστικές θεωρήσεις και τις πολυσύνθετες θεωρίες, με αναφορά στις οποίες συγκροτήθηκε και εξελίχθηκε ο κλάδος της κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης.
• Κατανοεί τη σημασία της κοινωνιολογικής οπτικής στην προσέγγιση της εκπαίδευσης.
• Επιδεικνύει την ικανότητα για κριτική προσέγγιση των βιβλιογραφικών πηγών.
• Αξιοποιεί γνώσεις και δεξιότητες για την κοινωνιολογική ανάλυση των θεσμών, των διαδικασιών και των αποτελεσμάτων του εκπαιδευτικού συστήματος.
• Αξιοποιεί τη θεωρία και το απόθεμα των ερευνητικών εργασιών και συναφών γνώσεων στην ανάλυση κρίσιμων ζητημάτων στην εκπαίδευση.
• Επιδεικνύει την ικανότητα εφαρμογής των γνώσεων και κριτικών ικανοτήτων του σε μείζονα επίκαιρα ζητήματα εκπαιδευτικής πολιτικής και πρακτικής.
• Αναγνωρίζει τις κοινωνικές και εκπαιδευτικές αξίες που είναι ενσωματωμένες σε βασικές θεωρητικές ιδέες, οι οποίες αποτελούν το πρίσμα για τη θέαση του πεδίου της εκπαίδευσης συνολικά και την εμβάθυνση σε ζητήματα εκπαιδευτικής πολιτικής και πρακτικής. 

• Ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών αντλούμενων από τη βασική κυρίως βιβλιογραφία.
• Ικανότητες παρατήρησης, επαρκείς αναλυτικές δεξιότητες, ανάπτυξη επιχειρημάτων, κριτική σκέψη, δημιουργική σκέψη.
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής.

Στο μάθημα παρουσιάζονται οι ανταγωνιστικές προσεγγίσεις στην κοινωνιολογία της εκπαίδευσης – ο δομικός λειτουργισμός, η θεωρία της συμβολικής διαντίδρασης, ο μαρξισμός, ο φεμινισμός, η κριτική θεωρία για τις φυλετικές και εθνοτικές ομάδες και ο μεταδομισμός. Οι οπτικές και αντίστοιχες θεωρίες αναλύονται με αναφορά σε κρίσιμα ζητήματα της εκπαίδευσης, όπως είναι η κοινωνική αναπαραγωγή, οι πολιτικοί προσδιορισμοί της γνώσης, η πολυπολιτισμική εκπαίδευση, η ταυτότητα και το έργο των εκπαιδευτικών. Υπογραμμίζεται η σπουδαιότητα της κατανόησης των κοινωνικών και εκπαιδευτικών αξιών και οι τρόποι με τους οποίους αυτές στηρίζουν και επηρεάζουν το έργο τόσο των ερευνητών όσο και των εκπαιδευτικών.

Οι στόχοι του μαθήματος είναι:

• Η εξοικείωση των φοιτητών/-ριών με τις ανταγωνιστικές προσεγγίσεις  και τις πολυσύνθετες θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί στο επιστημονικό πεδίο της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης.
• Η μελέτη των κλασικών ερευνητικών εργασιών, οι οποίες αποτελούν απτά παραδείγματα κοινωνιολογικής ανάλυσης σε κάθε μία από τις διακριτές προσεγγίσεις που αναπτύχθηκαν, εδραιώνοντας τον κλάδο της κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης.
• Η μελέτη και κατανόηση των σύγχρονων προσεγγίσεων, καθώς και σύγχρονων χαρακτηριστικών μελετών αναφορικά με κρίσιμα ζητήματα της εκπαίδευσης.
• Η κριτική ενασχόληση των φοιτητών με το αντικείμενο και η ανάπτυξη της ικανότητάς τους να εφαρμόζουν τις γνώσεις τους σε μείζονα ζητήματα εκπαιδευτικής πολιτικής και πρακτικής.
• Η κατανόηση των κοινωνικών και εκπαιδευτικών αξιών, οι οποίες είναι ενσωματωμένες στις θεωρητικές ιδέες.

Θεματικές ενότητες:

1.         Εισαγωγή στην κοινωνιολογία της εκπαίδευσης

2.         Εκπαιδευτικές ανισότητες Ι  (Εννοιολογική Οριοθέτηση)

3.         Εκπαιδευτικές ανισότητες ΙΙ (Βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις)

4.         Εκπαιδευτικές ανισότητες ΙΙΙ (Εμπειρικές αναφορές και παραδείγματα)

5.         Εκπαίδευση και ετερότητα:πολιτισμικές και κοινωνικές ανισότητες

6.         Εκπαίδευση και κινητικότητα

7.         Εκπαίδευση και απασχόληση

8.         Εκπαιδευτική πολιτική και κοινωνικές δομές

9.         Εκπαίδευση και ιδεολογία

10.      Εκπαίδευση και παγκοσμιοποίηση

11.      Εκπαίδευση και κοινωνικός αποκλεισμός

12.      Εκπαίδευση και πολιτισμός

13.      Ανακεφαλαίωση

Η αξιολόγηση των φοιτητών περιλαμβάνει: 

1. Παρουσίαση project (25%)
2. Εκπόνηση εργασίας (25%)
3. Τελική γραπτή εξέταση(50%)

• Blackledge D. &HuntB. (2004), Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης, Μεταίχμιο, Αθήνα.
• De Queiroz, J-M. (2000) Το σχολείο και οι κοινωνιολογίες του, μεταφρ. Ι. Χριστοδούλου & Γ. Σταμέλος, Gutenberg, Αθήνα
• FischerL. (2006), Κοινωνιολογία του σχολείου, Μεταίχμιο, Αθήνα.
• Gewirtz S. & Cribb A. (2011), Κατανοώντας την εκπαίδευση. Μια κοινωνιολογική θεώρηση, Μεταίχμιο, Αθήνα.
• GiddensA. (2002), Κοινωνιολογία, Gutenberg, Αθήνα.
• HughesM. &KroehlerC. (2007), Κοινωνιολογία. Οι βασικές έννοιες, Κριτική, Αθήνα.
• Καντζάρα Β. (2008), Εκπαίδευση και Κοινωνία. Κριτική διερεύνηση των κοινωνικών λειτουργιών της Εκπαίδευσης, Πολύτροπον, Αθήνα.
• Θάνος,Θ. Καμαριανός, Γ. Κυρίδης,Α. Φωτόπουλος, Ν.(2017) Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης, Εισαγωγή σε βασικές Θεματικές, Gutenberg Αθήνα:
• Λάμνιας Κ. (2002), Κοινωνιολογική Θεωρία και Εκπ/ση. Διακριτές Προσεγγίσεις, Μεταίχμιο, Αθήνα.
• Μιχαλακόπουλος Γ. (1997), Το σχολείο και η σχολική Τάξη. Κοινωνιολογικές προοπτικές, Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη.
• Μυλωνάς Θ. (2004), Η αναπαραγωγή των κοινωνικών τάξεων μέσα από τους σχολικούς Μηχανισμούς, Gutenberg, Αθήνα.
• Φραγκουδάκη Α. (1985), Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Θεωρίες για την κοινωνική ανισότητα στο σχολείο, Παπαζήσης, Αθήνα.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά: 

• British Journal of Sociology of Education